In deze blog schrijft Coby van Niejenhuis, universitair docent bij Sociologie aan de Rijksuniversiteit Groningen, over ouderbetrokkenheid. Coby heeft samen met het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) de module “Samen met ouders werken aan een fijne school” ontworpen. Deze module bestaat uit een training en toolkit voor professionals uit het basisonderwijs. Uitgangspunt is dat school en ouders niet zonder elkaar kunnen in het creëren van een sociaal veilig klimaat school. De module is gebaseerd op literatuuronderzoek en in nauwe samenwerking met een aantal basisscholen stand gekomen. Uit onderzoek blijkt dat de module effectief is.
Ouderbetrokkenheid ≠ Themahoppen
“Wij zeggen tegen onze leerlingen dat ze niet terug moeten slaan als ze gepest worden maar thuis horen kinderen het tegenovergestelde.”
Themahoppen
Dergelijke opmerkingen hoor ik vaak als ik met leerkrachten spreek. Veel leerkrachten blijken het moeilijk te vinden om samen met ouders te werken aan fijne (en dus een sociaal veilige) school. Terecht, want dat kan ook ingewikkeld zijn. Te meer omdat ze al zo veel op hun bordje hebben. Scholen worden bedolven onder het aanbod van vele welwillende instellingen die allemaal een cruciale bijdrage claimen te leveren aan de ontwikkeling van het kind. In combinatie met de diffuse eisen die de overheid aan scholen stelt, lijkt dit ervoor te zorgen dat scholen ‘hoppen’ van thema naar thema.
Natuurlijk, scholen kunnen prima het thema Sint Maarten afsluiten om vervolgens aandacht te besteden aan het thema Sinterklaas. Maar zo werkt het niet bij het betrekken van ouders bij een goed sociaal klimaat op school. Dit is niet iets wat je aan en uit kunt zetten. Dit is een thema wat continue aandacht vereist; vanaf het moment dat ouders met hun kind de school binnenkomen tot het moment dat ze jaren later weer weggaan.
Integreren en identiteit
Ouderbetrokkenheid kun je integreren met alle activiteiten die je als school uitvoert. Zo wordt het een onderdeel van jouw identiteit. Zoals het van belang is dat er in de klas structureel en met regelmaat aandacht is voor de sociale ontwikkeling van leerlingen (wat mijns inziens niet mogelijk is zonder een goed programma voor sociale veiligheid), zo is het ook van belang om structureel aandacht te hebben voor het betrekken van ouders.
In plaats van themahoppen, is het van belang dat scholen prioriteiten stellen, hier een (gedeelde) visie op ontwikkelen en deze concreet vertalen naar de praktijk. Met deze identiteit kunnen scholen zich profileren. Ouders weten waar de school voor staat, wat zij van de school kunnen verwachten én wat de school van hun verwacht.
Dat klinkt heftig en dat is het natuurlijk ook. Vooral als je hier als school mee start. Het prioriteren van een goed sociaal klimaat en het betrekken van ouders daarbij is echter een diepte investering die gaandeweg een logisch onderdeel wordt van de dagelijkse praktijk. Bovenal levert het op den duur veel op, namelijk een school waar kinderen én ouders zich prettig voelen en gehoord weten (en dus beter kunnen presteren).
Op naar een fijne school!
De Rijksuniversiteit Groningen en het Nederlands Jeugdinstituut hebben een training en toolkit ontwikkeld om scholen te ondersteunen bij het betrekken van ouders bij een fijne school. Klik hier voor meer informatie.